Ιστορία του κτιρίου
Χτίστηκε μεταξύ 1890-1896, για τον επίτιμο διερμηνέα του Ρωσικού προξενείου και πλουσιότερο Βούλγαρο της πόλης Θεόδωρο Χατζημήσεφ, αδελφό του Ιβάν Χατζημήσεφ. Αρχιτέκτονας πιθανότατα ήταν και εδώ ο Frederic Charnot, που έχτισε και την βίλα του Ιβάν, καθώς οι δυο οικίες είναι πανομοιότυπες. Το 1921, μεταφέρεται εκεί το Α Γυμνάσιο Αρρένων και το κτίριο από το 1928 ανήκει στο Δημόσιο. Το 1934 περνάει στην ιδιοκτησία του Σχολικού Ταμείου του Γυμνασίου και το 1960 το Γυμνάσιο επεκτείνεται και στο διπλανό κτίριο. Το 1978, μετά τον σεισμό της Θεσσαλονίκης, κρίνεται ακατάλληλο και εγκαταλείπεται για τουλάχιστον 20 χρόνια. Το 1997, με την ευκαιρία της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας αποκαθίσταται και επαναλειτουργεί. Βρίσκεται στην οδό Βασ. Όλγας 3
Το Α Γυμνάσιο Αρρένων είναι το παλαιότερο γυμνάσιο της πόλης αφού ιδρύθηκε το 1760. Το συγκεκριμένο κτίριο όμως κρύβει και μια συγκλονιστική ιστορία. Στις 8 Απριλίου 1943, 149 Εβραίοι μαθητές του Γυμνασίου αποβλήθηκαν. Μεταφέρθηκαν άμεσα με τις οικογένειες τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί. Από τους 149, 4 κατάφεραν να σωθούν παραμένοντας κρυμμένοι στην Θεσσαλονίκη και μόλις 2 επέστρεψαν από τα στρατόπεδα… Πρόσφατα, τοποθετήθηκαν έξω από το Γυμνάσιο οι λεγόμενες Stolperstein, μπρούτζινες πλάκες που αναγράφουν τα ονόματα των δολοφονηθέντων μαθητών. Οι Stolperstein, τοποθετούνται σε σημεία μνήμης της κτηνωδίας των Ναζί σε ολόκληρη την Ευρώπη και έχουν σχεδιαστεί από τον Γερμανό καλλιτέχνη Gunter Demnig. Ο άνθρωπος ωστόσο που κίνησε την διαδικασία για την τοποθέτηση των πλακών στο Α Γυμνάσιο ονομάζεται Απόστολος Δερεκλής και είναι και ο ίδιος απόφοιτος του Γυμνασίου.
Επίσης, μπροστά στο Α Γυμνάσιο Αρρένων, δολοφονήθηκε τον Μάρτιο του 1913, ο βασιλιάς Γεώργιος ο Ά. Ο βασιλιάς διέμενε την εποχή εκείνη, στην έπαυλη Χατζηλαζάρου και καθημερινά έκανε την βόλτα του πεζός.
Αρχιτεκτονικά στοιχεία
Διώροφο, νεοκλασικό κτίριο κατοικίας, με 12 δωμάτια και 2 σαλόνια. Με συμμετρία στα ανοίγματα, τόσο στους κάθετους όσο και στον οριζόντιο άξονα. Ο κεντρικός άξονας της κύριας όψης τονίζεται με την παρουσία της κεντρικής εισόδου και του εξώστη. Ο εξώστης υποστηρίζεται από μαρμάρινα φουρούσια. Η διακόσμηση είναι λιτή και γεωμετρική, με ψευδοπαραστάδες και επίκρανα. Στην πίσω όψη, ο δεξιός κάθετος άξονας, προεκτείνεται προς τα έξω, δημιουργώντας έτσι ένα κτίριο σε σχήμα Γ.
Πηγές: Μακεδονία της Κυριακής “Οι Πέτρες της Αλήθειας για τους εβραίους του Α Γυμνασίου”, της Χριστίνας Ταχιάου / Parallaxi “Οι πλακέτες της μνήμης”, της Κύας Τζήμου / HuffingtonPost “The overdue placement of Stolpersteine in Thessaloniki, Greece” του Christian John Hadjipateras / facebook group ∏ρωτο Γυμνασιο & Λυκειο Αρρενων Θεσσαλονικης / odysseus.culture.gr | Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών, Εικονογραφία της συνοικίας των εξοχών, 1885-1912, Β. Κολώνας
thessarchitecture 