Ιστορία του κτιρίου
Η έπαυλη ξεκίνησε να χτίζεται το 1862 για τον Moise Allatini και βρίσκεται στο τετράγωνο των οδών Βαλαωρίτου-Συγγρού-Βηλαρά σε βακουφικό οικόπεδο που κατείχε η οικογένεια. Η πλάκα θεμελίωσης διασώζεται μέχρι και σήμερα, χωρίς όμως το σημείο όπου αναγραφόταν η ημερομηνία. Το 1904 η έπαυλη μεταβιβάζεται στον Eduard Allatini, σύζυγο της κόρης του Moise. Αρχικά η οικία διέθετε τεράστιο κήπο στα νότια, στον οποίο όμως το 1906 χτίστηκε η Στοά Μαλακοπή (όπως την ξέρουμε σήμερα) για να στεγάσει εμπορικές δραστηριότητες και την Τράπεζα της Θεσσαλονίκης. Η κατοικία πέρασε στην Ανώνυμο Γεωργική Κτηματική Εταιρεία, όπως και ολόκληρη η ακίνητη περιουσία της οικογένειας Αλλατίνι. To 1911 οι Αλαττίνι απελάθηκαν ως Ιταλοί υπήκοοι και το κτίσμα έμεινε ακατοίκητο. Το 1916 σε ένα τμήμα του πρώτου ορόφου, στεγάστηκε το πρώτο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη, ενώ στους υπόλοιπους χώρους λειτούργησαν δικηγορικά, ασφαλιστικά και τραπεζιτικά γραφεία. Το συγκρότημα υπέστη σημαντικές ζημιές από την πυρκαγιά του 1917 και μεταβιβάστηκε το 1925 στους Ελί Άντζελ, Γιοσέ Σεβή και Λεών Αελιών, για τους οποίους δεν εντοπίστηκαν σαφή στοιχεία. Ο πρώτος πρέπει να ήταν καπνέμπορος και ο τελευταίος έμπορος ποτών. Το 1926 πραγματοποιήθηκαν επεμβάσεις και προσθήκες από τον αρχιτέκτονα Max Rubens στον οποίο προφανώς ανήκει η επιγραφή 1926 πάνω από την κεντρική είσοδο. Τα τελευταία χρόνια έχει ανακαινιστεί μερικώς και κυρίως εσωτερικά για να στεγάσει επιχείρηση νυχτερινής διασκέδασης.
Αρχιτεκτονικά στοιχεία
Λόγω της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το κτίριο δεν είναι εύκολο να εξάγουμε συμπεράσματα για την μορφή του. Πολλά αρχιτεκτονικά μέλη έχουν καταρρεύσει και οι προσόψεις έχουν καλυφθεί με σοβά. Ίσως θα μπορούσαμε να πούμε οτι παρατηρούμε στοιχεία Νεομπαρόκ και Ροκοκό αλλά κανένα συμπέρασμα δεν είναι ασφαλές. Η κατοικία είναι διώροφη και στον δεύτερο όροφο υπάρχουν περιμετρικά εξώστες. Στο εσωτερικό παρατηρούμε μια μεγάλη σκάλα που οδηγεί στον όροφο και ένα αίθριο καλυμμένο με γυαλί, που επιτρέπει στο φως να διαχέεται στον χώρο. Πολλά σημαντικά διακοσμητικά στοιχεία διατηρήθηκαν κατά της διάρκεια της ανακαίνισης όπως η ξύλινη κουπαστή, κάποιες διακοσμητικές τοιχογραφίες όπως και κάποια μεταλλικά υποστηρίγματα στον εσωτερικό εξώστη.
Πηγές: Θεσσαλονίκη, Η έπαυλη των Allatini στον “Φραγκομαχαλά”(1862-2010) Αλέξανδρου Χ. Γρηγορίου | http://www.salonikajewisharchitecture.com/
thessarchitecture 