Ιστορία του κτιρίου
Το 1881, ο Σαούλ Μοδιάνο, ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους της οθωμανικής αυτοκρατορίας αποφασίζει να δημιουργήσει στο κέντρο της Θεσσαλονίκης ένα σύγχρονο εμπορικό κέντρο. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες (μη επιβεβαιωμένες) αναθέτει τον σχεδιασμό στον γνωστό αρχιτέκτονα Vitalliano Poselli. Η στοά που δημιουργείται καταστρέφεται σχεδόν ολοσχερώς από την πυρκαγιά του 1917 με το μοναδικό σημείο που σώζεται να είναι η πρόσοψη επί της Βασιλέως Ηρακλείου. Έτσι η στοά αποκτά νέα κτίρια και η τελευταία της προσθήκη γίνεται το 1929, όταν χτίζεται το κτίριο που “βλέπει” στην σημερινή οδό Βενιζέλου. Στην πολύχρονη ιστορία της στέγασε τράπεζα, αποθήκες εμπορευμάτων, γραφεία (όπως του διάσημου μηχανικού Ελί Μοδιάνο, εγγονού του Σαούλ), εμπορικά καταστήματα, καταστήματα εστίασης και ψυχαγωγίας. Σήμερα παραμένει εν μέρει σε λειτουργία αν και έχει χάσει την αίγλη και την δημοτικότητά της. Κρίθηκε διατηρητέο έργο τέχνης το 1980 με ΦΕΚ. Η στοά περικλείεται από τις οδούς Βενιζέλου, Ερμού, Δραγούμη και Βασ. Ηρακλείου.
Αρχιτεκτονικά στοιχεία
Ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, με δυο εσωτερικούς πεζόδρομους που σχηματίζουν ένα Τ. Λόγω των διαφορετικών φάσεων οικοδόμησης, συναντάμε διάφορα αρχιτεκτονικά στυλ. Η όψη επί της Βασ. Ηρακλείου είναι η παλαιότερη αφού είναι κομμάτι της αρχικής (προ 1917) στοάς. Εδώ βλέπουμε έντονα αναγεννησιακά στοιχεία, με έντονη διάθεση διακόσμησης. Τα παράθυρα του ορόφου είναι τοξωτά, ψευδοπαραστάδες με κορινθιακά επίκρανα πλαισιώνουν το σύνολο εξωστόθυρας-εξώστη και στηρίζουν την επίστεψη του κτιρίου, την οποία αποτελούν ταινίες διακοσμητικές και γείσο με φουρούσια. Οι εξώστες με τις μπαλούστρες και τα ελικωτά φουρούσια στηρίξεως αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο της όψης. Πάνω από την κύρια είσοδο παρατηρούμε διακοσμητικό μενταγιόν με τα αρχικά του ιδιοκτήτη S.M. Ακόμα και οι γεισίποδες είναι διακοσμημένοι με φυτικές αναπαραστάσεις. Στον πρώτο όροφο αυτής της όψης λειτούργησε η Τράπεζα και μάλιστα σώζεται ακόμα κομμάτι από τη ζωγραφισμένη οροφή της.
Η όψη της Ερμού “σπάει” σε πολλά, μικρά, διώροφα εμπορικά κτίρια, τυπικό δείγμα των κτιρίων αγοράς που καθιερώνονται στην πόλη μετά την φωτιά του 1917. Από τον διάδρομο και μετά και επί της οδού Βενιζέλου, βλέπουμε την όψη που προστέθηκε τελευταία, το 1929 και φέρει έντονα στοιχεία Art Deco. Στον φάκελο του κτιρίου σώζεται σχέδιο του Ζ. Πλεϊμπέρ για την όψης της Βενιζέλου, η οποία δεν υλοοπιήθηκε.
Πηγές: ΥΠΠΟ | thessalonikijewishlegacy.com | parallaximag
Από την ταινία ΜΑΗΣ, του Τάσου Ψαρρά – tainiothiki.gr
thessarchitecture 