Ιστορία του κτιρίου
Χτίστηκε το 1909 σαν κατοικία του Ιατρού Ιωάννη Νεδέλκου. Στο ισόγειο φιλοξενούσε ένα καρβουνιάρικο, ένα φαρμακείο, ένα επιπλάδικο καθώς και το γραφείο και ιατρείο του Ιωάννη Νεδέλκου. Ο γιος του Κων/νος μετέτρεψε το κτίριο σε κλινική προσθέτοντας ένα ακόμη κτίσμα στην αυλή της οικίας κι έτσι έμεινε γνωστό . Στον σεισμό του 1978 υπέστη σοβαρές ζημιές και εγκαταλείφθηκε από την οικογένεια εφόσον κρίθηκε κατεδαφιστέο. Το 1980 ξεκίνησε η διαδικασία κατεδάφισης από την στέγη και στην συνέχεια στο εσωτερικό καταστρέφοντας τα στοιχεία του σπιτιού (σκάλες, ξύλινα πατώματα, κάγκελα, πλακάκια). Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο το 1983. Ο Κων/νος Νεδέλκος το κληροδότησε στον Δήμο Θεσσαλονίκης και μετά από πολλές περιπέτειες και απώλειες γλύτωσε από την κατεδάφιση και το 1997 ανακαινίστηκε. Το 2001 παραχωρήθηκε στην Αγιορείτικη Εστία, οργανισμό που συνιδρύσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης και το Άγιο Όρος.
Αρχιτεκτονικά στοιχεία
Κτίριο με ισόγειο διαμορφωμένο για εμπορική χρήση και όροφο κατοικίας, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ξ. Παιονίδη. Εκλεκτικιστικό, με έντονα στοιχεία μπαρόκ, οθωμανικά και νεοκλασικά. Παρατηρούμε οθωμανικό σαχνίσι, μπαρόκ αέτωμα με ανάγλυφους αγγέλους, φουρούσια, θυρώματα με ανθέμια, ανάγλυφα μπαρόκ προσωπεία και νεοκλασικές ψευδοπαραστάδες. Δυστυχώς το κέλυφος του κτιρίου είναι το μόνο που έχει διασωθεί από τον πλούτο του κτιρίου. Στο υπόγειο υπάρχει ακόμα το πηγάδι από το οποίο αντλούσαν νερό (και μάλιστα έχει ακόμα νερό!) καθώς και ο θεμέλιος λίθος της οικίας. Αξιόλογο στοιχείο, οι μαντεμένιες κολώνες που τις συναντάμε εδώ και σε ελάχιστα ακόμα κτίρια της πόλης (τις βλέπουμε επίσης και στο Μεταξουργείο Μπενουζίλιο, το κτίσμα στο λιμάνι, τον Ζύθο στα Λαδάδικα, το Νοσοκομείο Αγ. Δημήτριος και το Κύρτση Χάνι).
Πηγές: Αγιορείτικη Εστία | agioreitikesmnimes.pblogs.gr | parallaxi | ΥΠΕΧΩΔΕ Δ-734 α/ 28.11.1983
thessarchitecture 